Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 13 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 13 di Γinaru̯ 2022). Η μητέρα μου θυμάται τη μετακόμιση της στην Ευκαρπία μετά το γάμο με τον πατέρα μου το 1968, και το τραπέζι που έγινε για το σόι της από το Δρυμό. Ο παππούς της, Τζιώγκας Λέντζιος, βρήκε την ευκαρία να επισκεφτεί και μια άλλη οικογένεια Βλάχων από τα Λιβάδια, από το σόι Κωστίκα. Η μητέρα μου διηγείται πως στην Ευκαρπία εγκατάστάθηκαν πολλοί Βλάχοι Μεγαλιβαδιώτες, εκ των οποίων πολλοί Σιββαίοι. Η άλλη πλυθυσμιακή ομάδα του οικισμού ήταν οι Μικρασιάτες. Μετά από τους Μεγαλολιβαδιώτες, εγκαταστάθηκαν και οικογένειες Βλάχων από την περιοχή της Ελασσόνας, και ειδικότερα από τον Κοκκινοπλό. «Aua aflai̯ multsî̯ Armîńi̯.» (= Εδώ βρήκα πολλούς Βλάχους. )

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 11 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 11 di Γinaru̯ 2022). Η μητέρα μου θυμάται παιχνίδια που παίζανε τα παιδιά στις γειτονιές του Δρυμού όταν ήταν μικρή. «Nă adnamu̯ aclo tută părea...» ( = Μαζευόμασταν εκεί όλη η παρέα… ). Adunu̯, ρήμα 1ης συζυγίας: adunu̯ (μαζεύω) – adnai̯ (μάζεψα) – adnamu̯ (μάζευα/μαζεύαμε) – mi adnamu̯ (μαζευόμουν) – nă adnamu̯ (μαζευόμασταν).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 11 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 11 di Γinaru̯ 2022). Αναμνήσεις της μητέρας μου από την εποχή που πήγαινε στο δημοτικό σχολείο στο Δρυμό με χιόνια και κρύο. «Feată…feată… Nu avetsî̯  scuĺo azî cătse va s’ arucă multu neauă…!» (= Κορίτσι… κορίτσι… Δεν έχετε σχολειό σήμερα γιατί θα ρίξει πολύ χιόνι…!)

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 11 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 11 di Γinaru̯ 2022). Arcuari (κρύο), Arucă neau (ρίχνει χιόνι, χιονίζει), Suflă Vărδarlu (φυσάει Βοριάς/Βαρδάρης).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 11 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 11 di Γinaru̯ 2022). Η μητέρα μου διηγείται τις εμπειρίες της από την εποχή της Ασιατικής γρίπης, στα τέλη του 1957, όταν κόλλησε και η ίδια την περίοδο που ζούσε στη Θεσσαλονίκη ως φοιτήτρια της Οικοκυρικής Σχολής. Mini mi cîrti aestă lînguarea – Eμένα με ‘πείραξε’ αυτή η ασθένεια (cîrtescu = πειράζω, η μητέρα μου χρησιμοποιεί και το alikescu=κολλάω στην ηχογράφηση). Tricu omos, ca unu̯ γripu̯ (Πέρασε όμως, σαν μια γρίπη). «Viniră şi tsi nu ń aduşiră! Di tuti. Meari, pοrtucăĺi!…» (Ήρθανε, και τί δεν με φέρανε! Απ’όλα. Μήλα, πορτοκάλια…).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 3 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 3 di Γinaru̯ 2022). Η μητέρα μου δίνει παραδείγματα προτάσεων με το ρήμα beaṵ στην Οριστική και Υποτακτική Ενεστώτα. Tahinări̯li beau̯ dao kelki di apă cătse sunu̯ bune di sînătati. (Το πρωί πίνω δύο ποτήρια νερό γιατί κάνουν καλό στην υγεία.) Tini tahinări̯li tsi beai̯? (Εσύ το πρωί τί πίνεις;) Biemu̯ maşi̯ lapte. (Πίνουμε μόνο γάλα.) Voi tsi bietsi̯ ninti s’ durńitsî̯? (Εσείς τί πίνετε πριν να κοιμηθείτε;) Eĺi̯ beau̯ maşi̯ apă cu mîcarea tsi mîcă. (Αυτοί πίνουν μόνο νερό με το φαγητό που τρώνε.) Vrei̯ s’beai̯ tsiva? (Θέλεις να πιείς κάτι;)

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 3 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 3 di Γinaru̯ 2022). (Μια γλωσσική διόρθωση: στο 4.13, έπρεπε να είναι cîmpu και όχι campu.) Η μητέρα μου αφηγείται μια οικογενειακή ιστορία από το Δρυμό, κάποιο χειμώνα μεταξύ 1953 και 1956, όταν λόγω του βαρύ χιονιά και της δυνατής παγωνιάς, οι βοσκοί αποκλείστηκαν στα μαντριά της οικογένειας Λέντζιου στην περιοχή Σταό (μεταξύ Δρυμού και Νέας Σάντας) και δεν μπορούσαν να έρθουν στο Δρυμό να παραλάβουν την τροφή για τα πρόβατα από τις αποθήκες του σπιτιού (Tora, cumu̯ s’ ducu̯ hrana?). Ο παππούς μου (Μιχάλης Λέντζιος) κάλεσε το στρατόπεδο της Νέας Σάντας και τελικά κινητοποιήθηκαν φαντάροι για να ανοίξουν οι δρόμοι από τα χιόνια και τον πάγο και να παραδοθεί η τροφή. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, η μητέρα μου επίσης θυμάται πώς ο παππούς της (Τζιώγκας Λέντζιος) προέβλεπε τον καιρό ‘διαβάζοντας’ το κόκκαλο της ωμοπλάτης του αρνιού, προβλέποντας για παράδειγμα πόσο θα τραβούσε το κρύο… «Aa, s’videmu̯ tsi kiro va s’ avemu̯… Aa, i̯arna va s’ tragă!» (Αα, να δούμε τί καιρό θα έχουμε… Αα, ο χειμώνας θα τραβήξει!). Greu = βαρύς (αρσενικό), greauă = βαριά (θηλυκό), i̯arnă greauă = χειμώνας βαρύς (θηλυκό), neauă = χιόνι, gĺetsu̯ = πάγος/ψύχος/παγωνιά.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 3 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 3 di Γinaru̯ 2022). Η μητέρα μου αφηγείται πώς έφτιαξε το λαχανόριζο σήμερα το πρωί. Azî va s’mîcămu̯ verdzu̯ cu arizu̯. (=Σήμερα θα φάμε λαχανόριζο). Χρήσιμα ρήματα (η μητέρα μου περιγράφει στον Αόριστο χρόνο): bagu̯-băgai (βάζω-έβαλα), taĺu̯-tăĺai (κόβω-έκοψα), arucu̯-arcai (ρίχνω-έριξα), mintescu-mintii (ανακατεύω-ανακάτεψα), lau̯-lai (πλένω-έπλυνα). Ακουστε παραδείγματα με το ρήμα mîcu̯ (=τρώω) εδώ.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 2 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 2 di Γinaru̯ 2022). Anlu tse nă intră eftihos nă intră cu kiro bunu̯… Tută duńaua s’ hărsi că featsi̯ kiro bunu̯ şi putură di ieşiră nafuară… (Ο χρόνος που μας μπήκε ευτυχώς μπήκε με καλό καιρό… Όλος ο κόσμος χάρηκε επειδή έκανε καλό καιρό και μπόρεσε και βγήκε έξω…).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 2 Ιανουαρίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 2 di Γinaru̯ 2022).