123. Ti multsî̯ ańi̯!

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 31 Δεκέμβρη 2023). Ihuγrafisi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbet, la 31 di Andreu 2023). Η μητέρα μου θυμάται το τελετουργικό της μητέρας της, Πολυξένη Γεροκώστα Λέντζιου, το βράδυ της Παραμονής Πρωτοχρονιάς στο Δρυμό. Η γιαγιά μου ετοίμαζε πίτες (pită dultsi, pită di caşu̯), κομμάτια τυρί (grundi di caşu̯), γλυκίσματα, φρούτα και ξηρούς καρπούς (nutsî̯ = καρύδια, căstăńi = κάστανα) και αφού άλλαζε ο χρόνος έβγαινε και τα άφηνε δίπλα σε μια βρύση (şopatu̯) κοντά στο σπίτι, για να τα πάρουν όποιοι περνούσαν εκείνοι την ώρα. Όπως έτρεχε το νερό της βρύσης, έτσι να τρέχαν και τα μπερικέτια για όλη τη χρονιά.

«Himu̯ tu aprindu anu̯ năulu, şi aduşu a minti mana, tsi adra aprindu anu̯ năulu. Adra pita di caşu̯, adra băclăvia. Ndridzea gela, ńelu friptu. Că aveam oi, aveamu̯ tutipută, şi ńelu nă iara mîcarea di anu̯ năulu…» (= Είμαστε στην παραμονή του νέου χρόνου, και θυμήθηκα τη μάνα, τί έφτιαχνε παραμονή του νέου χρόνου. Έφτιαχνε την τυρόπιτα, έφτιαχνε τον μπακλαβά. Ετοίμαζε το φαγητό, το ψητό αρνί. Γιατί είχαμε πρόβατα, είχαμε ζώα, και το αρνί για εμάς ήταν το φαγητό του νέου χρόνου…). Λεξιλόγιο: aprindu = παραμονή/πριν από, friptu = ψητός, nău = νέος/καινούργιος, ndreg = ετοιμάζω/τακτοποιώ, ndrepşu = ετοίμασα, ndridzeam = ετοίμαζα, şopatu̯ = βρύση, şopati = βρύσες, tutipută = το σύνολο των ζώων που φροντίζουμε, που αποτελούν το βιός μας.

Τα Μεγάλα Λιβάδια, μεταξύ Δεκέμβρη 1916 και Γενάρη 1917. Φωτογραφία του Paul Dubray από τη Γαλλική Στρατιά της Ανατολής, η οποία ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η φωτό είναι διαθέσιμη σε ιστοσελίδα του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού

2 Σχόλια

  1. ΣΤΕΛΛΑ ΓΕΡΟΚΩΣΤΑ's avatar Ο/Η ΣΤΕΛΛΑ ΓΕΡΟΚΩΣΤΑ λέει:

    Ti multsî̯ ańi̯!! Καλή και ευλογημένη χρονιά !! Κάθε ευτυχία!!

    Στις Κυρ, 31 Δεκ 2023, 18:35 ο χρήστης Τα Βλάχικα των Μεγαλολιβαδιωτών

    Μου αρέσει!

    1. Nordu's avatar Ο/Η Nordu λέει:

      Χρόνια πολλά και σε σας!! Cu sănătati!

      Μου αρέσει!

Σχολιάστε