39. «Ń’ aveamu̯ unu̯ doru̯ dit hoară…» – Επισκέπτες από τη Ρουμανία

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 20 Οκτωβρίου 2021). Ihuγrafisi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯ , la 20 di Sumeduru̯ 2021). (Η μητέρα μου θέλει να διορθώσει δύο γλωσσικά λάθη μεταξύ 0.32 και 0.52 της ηχογράφησης: το 1926 έπρεπε να είναι ‘unu̯ niĺι nau şuti şeaspru̯ γingits’, και το 1928 ‘unu̯ niĺι nau şuti optuspru̯ γingits‘). Στη δεκαετία του ’20, πολλοί Μεγαλολιβαδιώτες έφυγαν για να εγκατασταθούν στη Ρουμανία (multsî̯ Armîńi̯ fudziră, multi fumeĺi fudziră). Ανάμεσα τους, η αδερφή του παππού μου Μιχάλη Λέντζιου, τέτα Κυράτσα Λέντζιου Μίσσιου, και ο σύζυγος της, Σωκρατης Μίσσιας/Μίσσιου (το 1928 και το 1926 αντίστοιχα) – i̯ara fugatsî̯ di la Călivi. Μένανε στο Οτοπέν, έξω από το Βουκουρέστι. Ήταν ανάμεσα στους πρώτους συγγενείς που μπόρεσαν να επισκεφτούν την Ελλάδα μετά το άνοιγμα των συνόρων, την άνοιξη του 1964 (ή 1965), μετά από πρόσκληση του παππού μου. Μείνανε στο πατρικό στο Δρυμό για έξι μήνες. Η μητέρα μου αφηγείται αναμνήσεις από τη διαμονή τους εκεί και τα έντονα συναισθήματα χαράς και πόνου συνάμα. Τους υποδέχτηκε όλο το σόι στο σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης. Έπειτα, κάθε βράδυ στο σπίτι ήταν μια γιορτή: φαγητό, τραγούδι, χορός, επισκέπτες. Κάνανε πολλές επισκέψεις: (α) στο χωριό τους τα Μεγάλα Λιβάδια, το οποίο το είχαν αφήσει ζωντανό και τώρα το αντίκρυσαν κατεστραμμένο και ερειπωμένο μετά το κάψιμο του δυο φορές, από τους Γερμανούς και στον Εμφύλιο, (β) στην Καμάρα του Δρυμού για να δουν το χώρο που στεγαζόταν παλιά η οικογένεια Λέντζιου με τα μαντριά και το παλιό τυροκομείο (πλέον δεν υπήρχε τίποτα καθώς η οικογένεια είχε ήδη μετακομίσει μέσα στο Δρυμό, αλλά η μητέρα μου εδώ περιγράφει πώς ήταν η Καμάρα παλιά μέχρι το 1949), (γ) στο σόι της τέτας (Γιαννιτσά, Πέντε Βρύσες, Καλή Γιαννιτσών, Λάκκα, Αχλαδοχώρι, Αραβησσός) και (δ) στο σόι του θείου Σωκράτη (Ωραιόκαστρο, Βαφειοχώρι). Η μητέρα μου τραγουδάει και δύο από τα τραγούδια που τραγουδούσαν όλοι μαζί τα βράδυα: (α) το βλαχόφωνο ‘Ń‘ aveamu̯ unu̯ doru̯ dit hoară‘ – ‘Είχα έναν πόνο για το χωριό’, το οποίο ήταν σαν ένας ύμνος για τους Μεγαλολιβαδιώτες για το χωριό τους, και η θεία ήθελε να το ακούει συχνά, και (β) το ελληνόφωνο ‘Σ’αυτές τις ράχες τις ψηλές‘ , το οποίο η θεία ήθελε να ακούει από τη μητέρα μου σαν αφιέρωση στον παππού Τζιώγκα. Ο παππούς Τζιώγκας δάκρυζε από συγκίνηση και έλεγε στη μητέρα μου: La paplu, tsi bunu̯ cînticu̯ iasti aestu tse cîntzî̯ ! (Εγγονούλα του παππού, τί ωραίο τραγούδι είναι αυτό που τραγουδάς!). Μαζί δάκρυζε και η τέτα Κυράτσα. Η θεία Κυράτσα αγαπούσε τη μητέρα μου για το χαρακτήρα της αλλά και γιατί είχε το όνομα της μητέρας της (Μαρία Στάμου Λέντζιου). Οι επισκέπτες αποχώρησαν μετά από έξι μήνες, το φθινόπωρο του 1964 (ή 1965), και όλο το σόι συγκεντρώθηκε και πάλι στο σταθμό της Θεσσαλονίκης για να τους αποχαιρετίσει.