Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 26 Ιουνίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 26 di Tsirişaru̯ 2022). Η μητέρα μου μιλάει για τις εκδηλώσεις («…ikδilosuri̯ cu cînticu̯, cu coru̯…» – …εκδηλώσεις με τραγούδι, με χορό…) στα Μεγάλα Λιβάδια στις μεγάλες καλοκαιρινές γιορτές: Πέτρου και Παύλου (Sum Ketru), της Παναγίας (Stă-Măria), και τη Seară di Veară. «Tora tsi intrămu̯ tu veara…» (Τώρα που μπαίνουμε/μπήκαμε στο καλοκαίρι…). Για τις γιορτές στα Μεγάλα Λιβάδια, υπάρχει πιο λεπτομερής ηχογράφηση και με τον παππού και τη μητέρα μου.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 26 Ιουνίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 26 di Tsirişaru̯ 2022). Η ηχογράφηση ξεκινά και τελειώνει με σχόλιο για το τραγούδι Dada mea/mi̯a στα Βλάχικα. Ο γιος (hiĺu̯ = γιος) ζητάει από τη μητέρα του να είναι καλή με τη νύφη της γιατί αλλιώς η νύφη θα φύγει (suacră = πεθερά, nveastă = νύφη). Αυτός θα μείνει χωρίς νοικοκυρά/σύζυγο («fîră nicukiră») και θα πρέπει να ψάξει να βρει άλλη.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 26 Ιουνίου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 26 di Tsirişaru̯ 2022). Η ηχογράφηση ξεκινά με σχόλιο για το τραγούδι στα Βλάχικα. «Tora va vă cîntu unu̯ cînticu̯ Armînescu, ‘O tu livaδi mai şideamu̯’, tsi tricu unu̯ djone…» (Τώρα θα σας τραγουδήσω ένα τραγούδι Βλάχικο, ‘Αχ στο λιβάδι όπως καθόμουν’, που πέρασε ένας νέος…)

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Nέα Ευκαρπία, 17 Μαΐου 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 17 di Μailu̯ 2022). Η μητέρα μου περιγράφει μια φωτογραφία από επίσκεψη μου στο Βοτανικό Κήπο της πόλης (căsăbă) Ταϊπέι στην Ταϊβάν, με έναν κήπο (gărdină) με άσπρη πέτρα (keatră albă) που έχει ως κεντρικό σημείο μια χελώνα (broască) σχεδιασμένη με πέτρα, πράσινο, και ένα πεύκο (kinu̯). (Στο σημείο 00.53, «… unu̯ kinu̯ tsi iasti …» υπάρχει μια μικρή αλλοίωση στον ήχο).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Nέα Ευκαρπία, 31 Αυγούστου 2005). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 31 di Avγustu̯ 2005). Ένα πολύ σύντομο ηχητικό αρχείο με τα διαφορετικά είδη κρέατος. Μπορείτε να ακούσετε και τις ηχογραφήσεις λεξιλογίου για σκεύη κουζίνας και για φαγητό.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 16 Μάρτη 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 16 di Martsu̯ 2022). Με αφορμή το τραγούδι Ń’ iaramu̯ unu̯ djoni şi ń auşii, η μητέρα μου θυμάται έναν από τους διαλόγους του παππού της Τζιώγκα (1876-1975), μερικούς μήνες πριν πεθάνει στα 99 του. Ήρθε ο κουρέας να τον κουρέψει στο σπίτι και τον ρώτησε πώς ήταν αυτή η μακρά ζωή του. «Tsiva. Tuti ca ună dzuă iara…» (Τίποτα. Όλα σαν μια μέρα ήταν). Χρήσιμα ρήματα: auşescu = γερνάω (auşii = γέρασα), cîntu = τραγουδώ (cîntai = τραγούδησα), aducu̯ = φέρνω (aduşu̯ = έφερα), ń-aducu̯ aminti = θimisescu = θυμάμαι, tundu = κουρεύω (tumşu = κούρεψα), mi tundu = κουρεύομαι, grescu = φωνάζω/καλώ (grii = φώναξα/κάλεσα), ntrebu̯ = ρωτώ (ntribai = ρώτησα). «Cu cînticlu tsi cîntai, Ń iaramu̯ unu̯ djoni şi ń auşii, aduşu̯ aminti şi paplu…» (Με το τραγούδι που τραγούδησα, Ήμουν νιος και γέρασα, θυμήθηκα και τον παππού [μου]…).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 16 Μάρτη 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 16 di Martsu̯ 2022). Καθώς ακούγαμε την αρχή του ποιήματος Melta (Avia criscută picuraru̯, la Dzîna veara tută), σε απαγγελία του παππού μου, η μητέρα μου θυμήθηκε το τραγούδι αυτό και ξεκίνησε να το τραγουδά. Της ζήτησα να ξεκινήσει από την αρχή για να το ηχογραφήσουμε. Όπως λέει στο σχόλιο στα Βλάχικα και τα Ελληνικά, αμέσως μετά το τραγούδι, είναι για έναν νέο βοσκό που μεγάλωσε και γέρασε πίσω από τα πρόβατα και μέσα στη φύση. Ένα τραγούδι που της θυμίζει τον παππού της Γιώργο (Τζιώγκα) Λέντζιο, τον πατέρα της Μιχάλη Λέντζιο, και τον αδερφό της Σωκράτη Λέντζιο. «Aestu cînticu̯ ń aducu̯ a minti multi lucri…» (Αυτό το τραγούδι μου θυμίζει πολλά πράγματα…).

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 16 Μάρτη 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 16 di Martsu̯ 2022). Η μητέρα μου διηγείται πως οι Παρασκευές ήταν πάντα ιδιαίτερες μέρες. Η μητέρα της, Πολυξένη Γεροκώστα Λέντζιου, φρόντιζε να μην κάνει πολλές εργασίες, ενώ πολλοί τηρούσαν και νηστεία. Η μητέρα μου μιλάει και για την Αγία Παρασκευή, που έχει ιδιαίτερη θέση στους Βλάχους. Αφηγείται για παράδειγμα ένα περιστατικό κατά το οποίο η γιαγιά της, Μαρία Στάμου Λέντζιου, είδε στον ύπνο της να της λένε ότι θα χάσει και τον εγγονό της Σωκράτη στα 18 του (είχε ήδη χάσει παλιότερα το γιο της Σωκράτη στα 18 του). Φοβήθηκε, και τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ κατέβηκε από το Δρυμό στη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην οδό Λαγκαδά (Θεσσαλονίκη) για την ακολουθία και για να προσευχηθεί και για τον εγγονό της στην Αγία. Έμεινε εκει όλο το βράδυ και επέστρεψε στο Δρυμό τη Μεγάλη Παρασκευή.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 16 Μάρτη 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 16 di Martsu̯ 2022). Η μητέρα μου διηγείται αναμνήσεις από μια επίσκεψη της γιαγιάς της, Μαρία Στάμου Λέντζιου, από το Δρυμό στη Θεσσαλονίκη, όταν σπούδαζε στην Οικοκυρική. Η γιαγιά της θέλησε να επισκεφτεί συγγενείς της στην συνοικία Πολίχνη (Karaişin) της Θεσσαλονίκης. Υπάρχει αναφορά στις οικογένειες Μεγαλολιβαδιωτών Βλάχων στη γειτονιά της Πολίχνης που επισκέφτηκαν, οι οποίες μοιράζονταν έναν μεγάλο υπαίθριο χώρο («…tu unu̯ uboru̯ mare iara…» – σε μία αυλή μεγάλη ήταν). Υπάρχει και μια ένθετη ιστορία από μια παλιότερη επίσκεψη ενός από αυτούς τους συγγενείς από την Πολίχνη στο Δρυμό.

Ηχογράφηση με τη μητέρα μου, Μαρία Λέντζιου Σίββα (Νέα Ευκαρπία, 16 Μάρτη 2022). Ihuγrafişi̯ cu dada, Maria Lendziou Sivva (Limbeti̯, la 16 di Martsu̯ 2022). Η μητέρα μου αφηγείται μια ιστορία από τα χρόνια που σπούδαζε στην Οικοκυρική στη Θεσσαλονίκη (άνοιξη του 1957, συγκεκριμένα). Ο παππούς της Τζιώγκας την επισκέφτηκε από το Δρυμό. Μια μέρα ξεκίνησαν για το ΑΧΕΠΑ για να επισκεφτεί ο παππούς ένα φίλο του που νοσηλευόταν εκεί. «…că aclo amu̯ unu̯ sotsu̯, tsi iasti lîndzitu̯…» (…επειδή εκεί έχω ένα φίλο, που είναι άρρωστος…). Καθώς περνούσαν από το (παλιό) γήπεδο του ΠΑΟΚ, ο ΠΑΟΚ σκόραρε και κάποιοι φίλαθλοι αφιερώναν το γκολ στον παππού Τζιώγκα. «Aclo iu imnamu̯ si avdi ună vui ‘Gooool’. Si adjuca PAOKlu ala nu ştiu cu cari umaδă. Aclo iara γipiδlu prota di PAOK.» (Εκεί που περπατούσαμε ακούγεται μια βοή ‘Γκοοολ’. Έπαιζε ο ΠΑΟΚ αλλά δεν ξέρω με ποιά ομάδα. Εκεί ήταν το γήπεδο πρώτα του ΠΑΟΚ). Η μητέρα μου θυμάται και πώς ήταν η περιοχή τότε, πριν χτιστούν τα περισσότερα κτίσματα του Αριστοτελείου: κάμποι, με πρόβατα που βόσκανε και με πλανόδιους μανάβηδες (δεν γνωρίζουμε αν υπήρχαν απομεινάρια από τη λεηλασία του Εβραϊκού κοιμητηρίου). Στα πέριξ η μητέρα μου θυμάται ότι υπήρχαν ακόμη αρκετές κατοικίες όπου διέμεναν Μικρασιάτες πρόσφυγες (περιοχή Αγίας Φωτεινής, μένανε και συμμαθήτριες της εκεί). «Avea muşiteatsă Sărună atumtsina…» (Είχε ομορφιά η Θεσσαλονίκη τότε). Από το 04.24 υπάρχει μια επιπλέον σημείωση με πληροφορίες για το φίλο του παππού Τζιώγκα (είχε κατάστημα με χάλκινα είδη στο σοκάκι δίπλα στην Παναγία Χαλκέων, ήταν πιθανόν Μικρασιάτης που διέμενε στην Άνω Πόλη). Σε εκείνο το σημείο, τα πρώτα δύο δευτερόλεπτα δεν έχουν ηχογραφηθεί καθαρά.